Achter de schermen van de dienst Vreemdelingenrecht en Internationaal Familierecht. Wat is de impact van de situatie in Afghanistan?

15 augustus 2021. Onverwachts neemt de Taliban de Afghaanse hoofdstad Kaboel over. In allerijl worden evacuatievluchten ingelegd. Er heerst veel verwarring. Wie mag er mee en wie niet? Op onze dienst Vreemdelingenrecht en Internationaal Familierecht staat de telefoon de komende dagen roodgloeiend. Ook nu nog houdt de situatie in Afghanistan onze collega’s dagelijks bezig. Diensthoofd Eric Somers vertelt:

Overstelpt met vragen

“De laatste twee weken van augustus werden we overstelpt met vragen van lokale besturen en eerstelijnsmedewerkers van organisaties. Hoe komen mensen in Afghanistan die een band met België hebben, op de lijst om geëvacueerd te worden? Welke categorieën van mensen komen in aanmerking? Hoe kunnen zij hun identiteit en familiebanden aantonen als de Afghaanse diensten gesloten zijn? Welke consulaire bijstand is mogelijk? Het overheersende gevoel was dat van een noodsituatie en van machteloosheid. De situatie was heel onduidelijk. We gingen zelf actief op zoek naar informatie door de bevoegde diensten te contacteren zoals Buitenlandse Zaken, Asiel en Migratie …

Wat na de evacuatiemissie?

Na de evacuatiemissie kwamen er veel vragen over mensen die niet meekonden. Komen tolken en Afghaanse medewerkers van Belgische organisaties die in Afghanistan actief waren in aanmerking voor een humanitair visum? Welke documenten volstaan nu om gezinshereniging aan te vragen? Wat als de termijn waarbinnen je gezinshereniging moet vragen is verlopen door omstandigheden waar je niets aan kan doen? Hoe worden in België nu asielaanvragen behandeld?

Het is niet dat alle Afghanen na de machtswisseling in aanmerking komen voor internationale bescherming. Er is op dit moment geen situatie van veralgemeend geweld. Je moet kunnen aantonen dat je persoonlijk geviseerd wordt, bijvoorbeeld vanwege je politieke overtuiging, je sociale groep, de perceptie van de Taliban …

Veel onduidelijkheid

Alle info verspreiden we via onze nieuwsbrief Vreemdelingenrecht en internationaal familierecht en de speciale nieuwspagina op onze website www.vreemdelingenrecht.be. Deze houden we voortdurend up-to-date. Toch blijven er nog veel vragen waarop we geen antwoord weten. De meeste mensen hebben niet de nodige gelegaliseerde documenten om familiebanden te bewijzen. Bepaalde documenten en legalisaties zijn niet te krijgen. De Belgische ambassade kan soepel zijn in het aanvaarden van alternatieve bewijsstukken of van een overschreden termijn voor wie aantoont dat hij of zij al het mogelijke heeft gedaan. Maar welke alternatieve documenten volstaan? Dat is niet duidelijk.

Afghanen moeten een visumaanvraag voor België persoonlijk gaan doen in Islamabad in Pakistan, maar zij hebben dan eerst een Pakistaans e-visum voor 30 dagen nodig. Wat als de visumaanvraag voor België dan langer duurt? Voor sommige mensen, zoals mensenrechtenactivisten, houdt zo’n onzeker vertrek naar Pakistan om een visum voor België te gaan aanvragen ook extra risico’s in.

Ook komen er veel vragen over Afghanen in België wiens asielprocedure werd afgewezen of wiens vraag om internationale bescherming nog lopende is. Hoe wordt hun dossier behandeld als ze opnieuw een aanvraag indienen? Het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozenwacht nog af hoe de situatie in Afghanistan evolueert.

Infosessie

De eerstelijnsdiensten in België die gespecialiseerd zijn in de hulp aan Afghanen, zijn overbevraagd. Ook lokale besturen krijgen veel vragen. Daarom organiseerden we op 20 oktober 2021 een online infosessie in samenwerking met Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Zo konden we eerstelijnsmedewerkers meegeven welke vragen ze al kunnen beantwoorden en welke niet en wat voor vragen intensieve begeleiding vergen. Die informatie stelt hen in staat om mensen beter informeren.”

Herbekijk de infosessie, de PowerPoint-presentatie en de antwoorden op onze nieuwspagina over Afghanistan.