Om deel te kunnen nemen aan een inburgeringstraject moeten inburgeraars eerst een inburgeringscontract ondertekenen. Hiermee gaan ze een engagement aan rond Nederlands leren (NT2), de cursus maatschappelijke oriëntatie, het traject naar werk en het participatietraject.
Inburgeren doe je niet alleen. Van bij het begin krijgt elke inburgeraar individuele begeleiding via onder andere een vaste trajectbegeleider.
Maatschappelijke Oriëntatie (MO)
In de cursus maatschappelijke oriëntatie (MO) geven we meer uitleg over leven in België. De leerkracht geeft les in de moedertaal van de inburgeraars of in een contacttaal die ze goed kennen.
Vaardigheden
Tijdens de lessen MO krijgen de cursisten informatie en oefenen ze ook op vaardigheden. Die hebben ze nodig om zelf actief deel te nemen aan de samenleving.
De leerkracht werkt verder op wat de cursisten al weten en op vragen die ze nog hebben.
Voorbeeldvragen:
- Hoe vind ik een job?
- Waar kan ik terecht voor medische hulp?
- Welke opvang- en onderwijsmogelijkheden hebben mijn kinderen?
- Hoe werkt het openbaar vervoer?
Actieve inbreng
De leerkracht geeft niet zomaar antwoorden op alle vragen en behoeften. Cursisten doen zelf actief mee tijdens de lessen. Ze zoeken samen of zelfstandig naar oplossingen voor probleemsituaties.
Rechten, plichten, vrijheden en waarden
Rechten, plichten, vrijheden en waarden staan centraal in de lessen. Ze zijn verwerkt in de inhoud en methodieken van de cursus MO. Deze zeven hoofdwaarden zijn een basis in de Vlaamse samenleving:
- Scheiding van de machten
- Neutraliteit van de overheid
- De gelijkheid van man en vrouw
- De scheiding tussen Kerk en Staat
- Het beginsel van non-discriminatie
- Vrijheid van meningsuiting
- Respect voor seksuele diversiteit
Ook de stelsels van waarden en normen komen aan bod: de democratie, de democratische rechtsstaat en het pluralisme.
Praktisch
- Het Agentschap Integratie en Inburgering organiseert de cursus MO.
- De lessen worden gegeven in de moedertaal van de inburgeraar of in een contacttaal die hij goed kent.
- De lessen gaan overdag door, ’s avonds of in het weekend.
- We bieden verschillende cursusvormen aan (bijvoorbeeld digitaal, zelfstudie, ...), op basis van het profiel van de cursist.
- De meeste lessen gaan online door. Is het voor een inburgeraar niet mogelijk om de cursus digitaal te volgen? Dan zoeken we samen naar een oplossing.
Nederlands leren (NT2)
Tijdens het inburgeringstraject leert een inburgeraar Nederlands. Het doel is om het niveau A2 te halen. Er is een uitzondering voor analfabeten.
Inburgeraars die al voldoende Nederlands kennen, kunnen meteen een test afleggen.
Praktisch
Op onze pagina 'Nederlands leren' vind je meer info over:
- hoe je ons kan bereiken;
- wat je kan verwachten;
- en waar je Nederlands kan leren.
Traject naar werk
We verwijzen de inburgeraar door naar VDAB/Actiris. Elke inburgeraar tussen 18 en 65 jaar die nog niet aan het werk is, schrijft zich in. VDAB/Actiris peilt naar motivatie, jobdoel, korte- en langetermijnplannen en gaat samen op zoek naar een job. Ook als inburgeraars nog niet onmiddellijk werk zoeken, hebben ze op die manier al kennis gemaakt met VDAB/Actiris.
Participatietraject
Het participatietraject is de vierde pijler van het inburgeringstraject. Bedoeling is om het sociaal netwerk van de inburgeraar te versterken. Bijvoorbeeld via een buddyproject; een stage bij een bedrijf, vereniging, organisatie of lokaal bestuur; toeleidingstraject in het vrijwilligerswerk; taalstages; een kennismakingstraject in cultuur-, jeugd-, sportvereniging, woonzorgcentrum, lokaal dienstencentrum, buurtwerking. Inburgeraars kunnen op zoek gaan naar een geschikte activiteit via de meertalige databank www.ikdoemee.be. Werk je voor een lokaal bestuur of organisatie? Lees wat het participatietraject voor jou inhoudt en wie welke rol opneemt.
Individuele begeleiding
Een trajectbegeleider is iemand die de inburgeraar door het inburgeringstraject gidst. Vanaf het begin.
Het is geen probleem als inburgeraars nog geen of niet voldoende Nederlands kennen. De trajectbegeleider spreekt hun taal of een andere taal die ze kennen. Er kan ook een tolk ingeschakeld worden.
De ideale copiloot
Onze trajectbegeleiders zijn vertrouwenspersonen. Omdat ze een uitgebreide kennis hebben over de samenleving, kunnen ze de inburgeraar de juiste informatie of hulp geven.
Is er specifieke begeleiding nodig? Dan brengt de trajectbegeleider de inburgeraar in contact met de juiste voorzieningen of organisaties. Bijvoorbeeld:
- Ondersteuning bieden bij het verkrijgen van een diploma-erkenning.
- Helpen om een gepaste school te zoeken voor de kinderen van de inburgeraar.
- Helpen zoeken naar een advocaat, een psycholoog of een woning.
Trajectbegeleiders zijn de ideale copiloot, omdat ze naar zoveel mogelijk facetten in het leven van een inburgeraar kijken. Ook zorgen ze voor de administratie van het inburgeringstraject, zoals het inburgeringscontract en opvolging van aanwezigheden in de cursussen MO en Nederlands.
Zelfredzaamheid
Het is belangrijk dat de inburgeraar zelf mee zoekt naar oplossingen voor vragen. De trajectbegeleider houdt daarbij rekening met de vaardigheden die in de cursus MO aan bod komen en die de inburgeraar zelf al heeft. Hierdoor kan de inburgeraar zelf vaak al oplossingen vinden.
De trajectbegeleider heeft een zicht op de basiscompetenties, vaardigheden en het netwerk van de inburgeraar. De hulp van de trajectbegeleider wordt in de loop van het traject afgebouwd en moet aan het einde van het inburgeringstraject overbodig geworden zijn.
Wanneer behaalt een inburgeraar het attest van inburgering?
Inburgeraars behalen het attest van inburgering als ze de doelen van alle trajectonderdelen van het inburgeringstraject behaald hebben, namelijk:
- maatschappelijke oriëntatie,
- Nederlands leren,
- traject naar werk,
- participatie- en netwerktraject.
Het is mogelijk dat er een vrijstelling is voor één of meerdere trajectonderdelen.
Doelen behalen voor Nederlands
Om het inburgeringsattest te behalen, moet de inburgeraar slagen voor niveau A2. Dat is een niveau binnen het Europees Referentiekader voor Talen. Er is een uitzondering voor analfabeten.
Als inburgeraars het niveau A2 halen voor een taal, kunnen ze bijvoorbeeld:
- korte zinnen schrijven met makkelijke woorden;
- korte gesprekjes voeren met basisinformatie over zichzelf, werk, omgeving, opleiding;
- een langzaam babbeltje over een vertrouwd onderwerp begrijpen.
Doelen behalen voor de cursus Maatschappelijke Oriëntatie (MO)
De inburgeraar slaagt voor de cursus MO als hij slaagt voor de standaardtest MO. Ook de evaluatie tijdens de les telt mee voor het eindresultaat.
Tijdens de standaardtest MO peilen we onder andere naar de kennis, vaardigheden en attitudes op vlak van werken, wonen, onderwijs, gezondheid, ... Ook de rechten, plichten, vrijheden en waarden binnen onze maatschappij komen aan bod.
De leerkracht MO bereidt de inburgeraar voor op de standaardtest. De inburgeraar krijgt informatie en oefeningen en leert zelf het antwoord op al zijn vragen te vinden.
De test is in de taal van de inburgeraar of in een andere taal die hij begrijpt.
Traject naar werk
Maximum 2 maanden na de ondertekening van het inburgeringstraject moet de inburgeraar ingeschreven zijn bij de VDAB/Actiris.
Participatie- en netwerktraject
De inburgeraar moet minimaal 40 uur besteed hebben aan één of meerdere initiatieven om het eigen sociaal netwerk te versterken. Het kan gaan om een buddyproject, een stage bij een organisatie of bedrijf, vrijwilligerswerk of een alternatief.
Na het attest van inburgering
Inburgeraars die vanaf 1 maart 2022 verplicht worden tot inburgering (hierbij geldt de datum van inschrijving), zijn verplicht om binnen 24 maanden na het behalen van het inburgeringsattest het taalniveau B1 mondeling te bewijzen. Dit moet niet als de inburgeraar een “verklaring van geleverde inspanning” kreeg omdat het omwille van beperkte leercapaciteiten onmogelijk was om het inburgeringsattest te behalen.