Alle ouders willen dat hun kinderen een goede start in het leven hebben. Ook Romafamilies willen dat. Onderzoek wijst uit dat de eerste levensjaren zeer belangrijk zijn voor hun latere ontwikkeling. Tijdens deze belangrijke periode kan er veel gebeuren om de huidige situatie van Romakinderen te verbeteren.
Bij Romafamilies wordt de zorg voor de jonge kinderen veelal opgenomen door ouders en grootouders. Opvoeden is iets dat ‘natuurlijk’, ‘als vanzelf’ gebeurt, gestuurd door culturele overtuigingen. Elke ouder heeft vragen over het opgroeien van de kinderen. De leeftijd waarop Romajongeren voor het eerst ouder worden, is vaak erg jong.
Alle ouders en kinderen hebben het recht om op te groeien en op te voeden in een ondersteunende leefomgeving. In Vlaanderen zijn er verschillende gezinsondersteunende organisaties die aandacht hebben voor de verschillende levensdomeinen van de gezinnen. In Vlaanderen is er de preventieve dienstverlening van Kind en Gezin die instaat voor de preventieve gezondheidszorg van de kinderen. De medewerkers kunnen voor ouders een luisterend oor zijn en hen concreet ondersteunen bij materiële (pampers, kledij, speelgoed) en psycho-sociale noden.
We weten dat alle kinderen volop kunnen groeien en bloeien wanneer ze in hun eerste levensjaren terechtkunnen en gestimuleerd worden in kwaliteitsvolle voorzieningen (denk aan consultatiebureaus, een kinderdagverblijf, kleuteronderwijs) waar respect is voor hun etnische en culturele achtergrond. Vele Romafamilies maken geen gebruik van de kinderopvang omdat het de rol van de moeder (en grootmoeder) is om zelf voor de kinderen te zorgen. Het is vaak een zeer bewuste keuze de kinderen (in de eerste levensjaren) zelf op te voeden. Daarnaast is het in hun land van herkomst ook vaak de gewoonte dat kinderen tot drie jaar thuisblijven. Voor gezinnen met kinderen tot drie jaar kunnen spel- en ontmoetingsplaatsen in Huizen van het Kind, speel-o-theken en inloopteams plekken zijn waar ze even op adem kunnen komen, in contact komen met andere ouders of samen met kinderen spelen.
Interessante praktijken
Toy for inclusion
‘Toy for inclusion’ is een Europees project dat acht spel- en ontmoetingsplaatsen in diverse Europese landen oprichtte. Deze plaatsen kun je in Vlaanderen vergelijken met de peuterspeelpunten of speel-o-theken. Daar kunnen ouders en kinderen deelnemen aan activiteiten samen met andere ouders van diverse origine en professionals.
Deze ‘toy for inclusion’-projecten hebben een positieve impact op:
- de overgangservaring van Romakinderen naar school;
- de voorbereiding op het formele onderwijs;
- het vertrouwen van de Romagemeenschappen in de lokale diensten.
START-project – een warme start voor iedereen
Vele kinderen gaan eerst naar de opvang en daarna naar de kleuterschool. Andere kleuters, waaronder vele Romakinderen, starten kleuteronderwijs zonder deze ervaring. Omdat dit voor kinderen een grote overgang kan zijn, is het belangrijk dat deze overgang met zorg gebeurt, zeker voor Romafamilies met weinig of minder positieve schoolse ervaringen.
De Sloveense partners in het START-project onderzochten manieren om de deelname van Romakinderen aan kleuteronderwijs te vergemakkelijken. Ze werkten twee acties uit:
- Outreachende activiteiten met als doel:
- gezinnen uit te nodigen om deel te nemen aan kleuteronderwijs;
- kinderen en hun families te laten ervaren wat kleuterschool is en hierover met hen in dialoog te gaan (wat vinden zij belangrijk? wat hebben zij nodig?);
- en wederzijds vertrouwen te laten groeien.
- Een intervisietraject met het schoolteam om een sterke ouder-schoolsamenwerking op te bouwen.
Meer info over deze studie en enkele handige hulpbronnen vind je op de website van REYN.
Meer weten over dit onderwerp
Be-REYN staat voor het Belgische Romani Early Years Network. REYN is een netwerk van professionals in consultatiebureaus, kinderopvang, kleuteronderwijs en spel- en ontmoetingsplaatsen. De focus van het netwerk is het verbeteren van de toegankelijkheid en kwaliteit van die organisaties, zodat ook kinderen van Roma en woonwagenbewoners er zich goed voelen. De opdracht van het netwerk is om medewerkers te inspireren, goede praktijken te delen en het beleid te informeren en inspireren. Dit netwerk is ook actief in tien andere Europese landen.
Het manifest van Be-REYN vind je op de website van het VBJK. Op de website van REYN vind je meer info over de acties in de andere REYN-landen.
Deze webpagina's zijn een initiatief van: