Kosten van het inburgeringstraject vanaf 1 september 2023

Op 1 maart 2022 wijzigde het Decreet betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Door die wijziging breidde het inburgeringstraject uit met twee onderdelen, naast de bestaande onderdelen maatschappelijke oriëntatie en Nederlands leren:

• het traject naar werk,
• het participatie- en netwerktraject.

In diezelfde wijziging van het inburgeringsdecreet stond dat het inburgeringstraject betalend wordt. Tegenover het kwalitatieve aanbod van het inburgeringstraject staat er vanaf 1 september 2023 een retributie. 

Wie vanaf 1 september 2023 een inburgeringscontract ondertekent in Vlaanderen, betaalt voor de cursus en test van maatschappelijke oriëntatie (MO) en Nederlands als tweede taal (NT2). De rest van het inburgeringstraject blijft gratis.

• Wie niet slaagt voor de test MO en de test opnieuw doet, betaalt opnieuw voor de test.
• Wie niet slaagt voor de test NT2 en (een deel van) de test opnieuw doet, betaalt opnieuw per deel van de test.

Klanten betalen de retributie op het moment dat ze zich inschrijven voor het vormingsonderdeel of de test:

• Voor maatschappelijke oriëntatie: de klant betaalt aan het Agentschap Integratie en Inburgering en de retributie komt ook het Agentschap toe.
  De klant zal kunnen betalen aan de hand van een QR-code of een betaallink. Een klant die niet digitaalvaardig genoeg is, zal cash kunnen betalen in het Bpostkantoor.
• Voor Nederlands leren: de klant betaalt aan de aanbodverstrekkers NT2 en de retributie komt onderwijs toe.

Sinds half april 2023 ontvangen inburgeraars een bijlage bij hun uitnodiging voor het inburgeringstraject. Hierin staat dat het traject vanaf 1 september 2023 betalend wordt.

• Lees de bijlage in verband met de kosten die inburgeraars ontvangen bij hun uitnodiging. 
• Op de website kosten.mijninburgering.be staat er info over de precieze kosten van alle trajectonderdelen. Deze pagina is beschikbaar in meer dan 20 talen.

Vanaf september ontvangen nieuwe inburgeraars een aangepaste uitnodiging waarin ook de kosten geduid worden. Aan de hand van getuigenissen, nieuwe brochures, video’s, affiches en optimale doorverwijzing zetten we dit najaar extra in op de promotie van de vele voordelen van het inburgeringstraject.

Het Agentschap Integratie en Inburgering ontvangt enkel het bedrag voor het vormingsonderdeel maatschappelijke oriëntatie (zie ook 'Waar en hoe betaalt de inburgeraar?'). De volgende mogelijkheden gelden enkel voor die kost. Bij klanten die dat bedrag niet kunnen betalen, is er wellicht sprake van betaalmoeilijkheden. Voor deze inburgeraars zijn er drie mogelijkheden:

• Ze kunnen steun vragen bij het lokaal bestuur.
• Ze maken afspraken met het Agentschap Integratie en Inburgering:
  • in de vorm van een uiterste betaaldatum, waarbij het bedrag in één keer op een latere datum wordt betaald;
  • in de vorm van een afbetalingsplan. 
• Een rechthebbende klant kan het traject uitstellen tot die wel kan betalen.

Bij betaalmoeilijkheden voor de kost van Nederlands leren verwijzen we naar het reglement van de aanbodverstrekker NT2.

Er zijn acht vrijstellingscategorieën voor zowel verplichte als rechthebbende inburgeraars (meer info over de beslissing op basis van het arrest Grondwettelijk Hof over het Wijzigingsdecreet NT2). Een klant moet aantonen dat die voldoet aan één van die categorieën. Medewerkers van het Agentschap moeten hun bewijs kunnen controleren. Het moment van controle is belangrijk: op het moment van inschrijving voor een cursus of test. De acht vrijstellingscategorieën zijn:

1. Ingeschreven in het Rijksregister in Brussel-Hoofdstad

Inburgeraars die ingeschreven zijn in het Rijksregister in een gemeente van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. Deze vrijstelling werd ingeschreven in het kader van de specifieke context van Brussel. De vrijstel-ling geldt ook voor inburgeraars die verplicht worden tot inburgering vanuit de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Vanuit de Vlaamse regelgeving worden deze inburgeraars als rechthebbend beschouwd. Vlaanderen kan Brusselse inburgeraars geen verplichting opleggen.

2. Geen diploma secundair onderwijs en ingeschreven voor opleiding

Inburgeraars die geen houder zijn van een diploma van het secundair onderwijs en ingeschreven zijn voor:

• geletterdheidsmodules Nederlands en Leren leren,
• Regie over het Eigen Leren, 
• een opleiding in de leergebieden van de basiseducatie,
• een opleiding in de studiegebieden aanvullende algemene vorming of algemene vorming.

Opgelet, hier is sprake van een dubbele voorwaarde: een bepaalde opleiding volgen én geen diploma secundair onderwijs hebben. Deze categorie omvat onder meer inburgeraars die les volgen in basiseducatie, waaronder een alfabetiseringstraject. Ook inburgeraars die een opleiding in de gebieden algemene vorming of aanvullende algemene vorming volgen in het volwassenenonderwijs vallen onder deze categorie.

3. Leefloon of inkomen via maatschappelijke dienstverlening

Inburgeraars die een inkomen krijgen via maatschappelijke dienstverlening of een leefloon of die ten laste zijn van de bovenvermelde categorieën.

4. Gedetineerden

Inburgeraars die op het moment van inschrijving gedetineerd zijn zoals is bepaald in artikel 2, 16° bis van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

5. Werkzoekend met opleiding richting werk

Inburgeraars die werkzoekend zijn, zoals bepaald in artikel 2, 47° bis, van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.
Opgelet, hier geldt opnieuw een dubbele voorwaarde. Deze vrijstellingscategorie omvat inburgeraars die werkzoekend zijn én een opleiding volgen die kadert in een traject naar werk of gepast opleidingsaanbod vastgesteld door VDAB. VDAB erkent een opleiding binnen het studiegebied NT2 als een opleiding in het kader van een traject naar werk.

In praktijk wil dit zeggen dat een werkzoekende inburgeraar die lessen volgt op niveau A1 of A2, vrijgesteld kan worden van retributie voor MO en NT2. 

6. Niet-werkenden, ingeschreven als werkzoekende en geen recht op inschakelingsuitkering

Inburgeraars die niet-werkende, verplicht ingeschreven werkzoekenden zijn en die op het moment van hun inschrijving nog geen recht op een inschakelingsuitkering hebben verworven.

Hier geldt opnieuw een dubbele voorwaarde. Het gaat om verplicht ingeschreven werkzoekende inburgeraars die nog geen recht op inschakelingsuitkering hebben. 

7.  Ingeschreven voor opleiding van Ligo

Inburgeraars die ingeschreven zijn voor een opleiding zoals bedoeld in artikel 64bis van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs. Deze categorie omvat inburgeraars die voor het volgen van NT2 toegewezen werden aan een centrum voor basiseducatie, maar toch hun opleiding moeten volgen in een centrum voor volwassenenonderwijs. Dit is het geval als in de betrokken centra voor basiseducatie wachtlijsten zijn. Deze regeling is een bevoegdheid van het departement Onderwijs.  

8. Minderjarigen

Minderjarige inburgeraars zoals vermeld in artikel 26, § 1, eerste lid, 3° van het Vlaamse integratie- en inburgeringsdecreet.
Onder deze vrijstellingscategorie vallen de minderjarigen die 18 worden tussen september en december en niet meer leerplichtig zijn. Leerplichtigen hebben ook de mogelijkheid om inburgering te volgen aanvullend bij het reguliere onderwijsaanbod.
 

We zetten al jaren in op een kwalitatief aanbod in de ruime zin van het inburgeringstraject. Onze eerstelijnsmedewerkers zijn experten ter zake en bieden een persoonlijke begeleiding die onze klanten als absolute meerwaarde zien. Inburgeraars zien de cursus maatschappelijke oriëntatie niet alleen als een inhoudelijke verrijking, maar ervaren het ook als een kanaal van verbinding met andere inburgeraars. Daarnaast biedt het participatietraject een goede opstap naar een nieuw of breder netwerk. Op het einde van het traject krijgt de inburgeraar een attest. Hiermee kan je de Belgische nationaliteit aanvragen, kan het helpen in de zoektocht naar werk of naar een huis.

Tegelijk zetten de agentschappen integratie en inburgering extra in op wervingscommunicatie. Een aantal concrete acties hierin zijn bijvoorbeeld de uitnodiging voor inburgering optimaliseren, nieuwe brochures maken, getuigenissen maken, affiches verspreiden bij doorverwijzers …
 

De decreetwijziging gebeurde op Vlaams niveau. In Wallonië is er geen retributie gekoppeld aan bepaalde onderdelen van het traject. Om mensen, woonachtig in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, een gelijke kans te geven om inburgering te volgen in Vlaanderen, kunnen zij het traject gratis volgen.