Welke invloed hebben stereotypen en vooroordelen?

Een stereotype

Een stereotype is een denkbeeld waarbij je kenmerken van personen veralgemeent voor een hele groep. Het is normaal dat we deze denkbeelden hebben. Soms kunnen ze zelfs helpen in functie van voorspelbaarheid en veiligheid. Maar het zijn vereenvoudigingen of veralgemeningen van de werkelijkheid. Ze zijn bijgevolg niet altijd een correcte representatie.

Bijvoorbeeld:

• Oude mensen zijn traag.
• Jongeren zijn lui.

Een vooroordeel

Een vooroordeel is een ongegronde en meestal negatieve mening over een persoon of een groep, vaak gebaseerd op een stereotype.

Bijvoorbeeld:

• Ik heb geen vertrouwen in het werk van mijn collega’s omdat ze oud zijn.
• Ik vind mijn buurvrouw ongezond omdat ze veganistisch eet.

Discriminatie

Wanneer je jouw vooroordelen omzet in gedrag, is dat discriminatie. Discriminatie is het ongelijk of oneerlijk behandelen van een persoon of groep op basis van (persoonlijke) kenmerken of vooroordelen.

Bijvoorbeeld:

• In ons werk moet je fit zijn en snel schakelen, dus we nemen beter geen oudere mensen aan.
• Mijn veganistische buurvrouw krijgt veel spreektijd op onze klimaatactiedag.

Intersectionaliteit (of kruispuntdenken)

Wie intersectioneel denkt, is zich bewust van het feit dat onze identiteit uit verschillende aspecten bestaat (zoals gender, klasse, beperking, etniciteit, seksuele oriëntatie, religie …).

Die aspecten kunnen leiden tot privileges of achterstellingen in onze samenleving. Stel je deze identiteitsaspecten voor als assen die elkaar kruisen: iemand die op een kruispunt staat waar meerdere assen samenkomen, kan meer benadeeld worden.

Bijvoorbeeld:

• Een witte vrouw kan slachtoffer zijn van seksisme.
• Een zwarte vrouw kan slachtoffer zijn van seksisme en racisme.

Volgens Ella vzw kan je intersectioneel denken toepassen op vier domeinen: organisatiestructuur en -cultuur, hr en personeelsbeleid, communicatiebeleid en financiën. Met hun checklist breng je een denkproces op gang over intersectionaliteit in de praktijk.

Representatie

Representatie is hoe en hoe vaak groepen mensen afgebeeld of benoemd worden, en in welke mate dit herkenbaar is voor die groepen zelf.

Als een groep niet juist of helemaal niet gerepresenteerd wordt, dan:

• krijgen personen in de groep soms het gevoel dat ze niet gezien of serieus genomen worden;
• krijgen personen buiten de groep soms een ongenuanceerd of verkeerd beeld van de werkelijkheid.